Historia turystyki - PTTK Ruda Śląska

Historia zorganizowanej turystyki i krajoznawstwa w Rudzie Śląskiej liczy sobie 90 lat i ma swoje znaczące miejsce w ponad 130-letnich dziejach Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.
Dopiero  po odrodzeniu się państwa polskiego i utworzeniu województwa śląskiego, w którego granicach  znalazły się wszystkie miejscowości tworzące dzisiejszą  Rudę  Śląską, w 1924 roku w Bielszowicach powstało pierwsze Koło Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (jako jedno z ośmiu wówczas działających kół w Oddziale Katowickim).

Członkowie Koła PTK w czasie jednej z wycieczek rowerowych

Jednym z założycieli tego  koła   i jego pierwszym prezesem był zmarły w 1991 roku nestor rudzkich turystów Józef Wiaterek. Koło to po przekształceniu w 1925 r. w  Koło Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego prowadziło bogatą działalność. Korzystając z rowerów zwiedzano najbliższą okolicę. Organizowano również dalsze wycieczki do Krakowa, Ojcowa, w Beskidy, a nawet w Tatry.

Bogatą działalność rudzkich turystów brutalnie przerwała II wojna światowa i lata okupacji. Niestety zaginęła wtedy dokumentacja z działalności Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i rozproszeniu uległa kadra ludzi oddanych turystyce, z których część nie przeżyła tych tragicznych czasów.

Dopiero w latach  pięćdziesiątych po utworzeniu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego z połączenia Polskiego Towarzystwa  Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego,  zaczęły się tworzyć kolejne koła PTTK.

Nestor turystów rudzkich Józef Wiaterek (w środku) w otoczeniu Antoniego Ratki autora przewodnika po Rudzie Śląskiej (pierwszy z lewej),
Jerzego Żydka pierwszego prezesa Oddziału (stoi pierwszy z lewej), oraz Edmunda Sroki i Augusta Czarnynogi

W marcu 1963 roku utworzono Oddział Miejski Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego, na którym delegaci kół przyjęli  program działania , którego realizacją zajęły się komisje, kluby i koła.

Przy Oddziale Miejskim PTTK działają komisje tematyczne zajmujące się różnymi formami turystyki.

Najbardziej atrakcyjną formę turystyki od początku powstania tj. od 1969 roku oferuje Komisja Turystyki Górskiej mająca w programie swojej działalności popularyzację turystyki górskiej poprzez organizację rajdów, złazów i wycieczek górskich. Najstarszą imprezą górską organizowaną nieprzerwanie od 1966 roku jest „Złaz Barbórkowy”, oraz „Rajd Krokusowy” , którego pierwsza edycja rozpoczęła się w 1967 roku, zanim jeszcze powstała komisja.
Przy Oddziałowej Komisji Turystyki Górskiej działa Terenowy Referat Weryfikacyjny GOT mający weryfikować i przyznawać odznaki turystyki górskiej.

Koło Przewodników Turystycznych powstało w 1970 roku. Przewodnicy posiadają uprawnienia przewodników beskidzkich, miejskich i terenowych po GOP-ie oraz pilotów wycieczek. Prowadzą działalność szkoleniową i organizacyjną, urządzają kursy organizatorów turystyki, współpracują przy organizacji imprez oddziałowych, wchodzą w skład komisji oddziałowych. Interesującą formą działalności  koła są organizowane wycieczki szkoleniowe mające przybliżyć historię i ukazać uczestnikom najciekawsze miejsca na Śląsku i w Polsce.

Komisja Turystyki Pieszej powstała w 1972 roku. Jej działacze organizują szereg imprez turystyki pieszej takich jak zloty i złazy. Obecnie Komisja organizuje cykliczne rajdy po Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.
Działacze Komisji opiekują 65 kilometrami szlaków turystycznych przebiegających przez Rudę Śląską ok. oraz szlakiem biograficznym im Karola Goduli zaprojektowanym i oznakowanym przez działaczy Oddziału liczącym 62 kilometry długości.
Przy komisji działa referat weryfikacyjny Odznaki Turystyki Pieszej. Pod egidą komisji corocznie organizowane są miejskie eliminacje Młodzieżowego Turnieju Turystyczno – Krajoznawczego.

W 1974 roku rozpoczął działalność Turystyczny Klub Kolarski „Tigris”, który skupił wokół siebie amatorów turystyki kolarskiej z całego miasta. Rajdy rowerowe, maratony kolarskie, krosy terenowe i wyścigi szosowe dla amatorów były znane w mieście w województwie i w kraju. Obecnie klub organizuje wiele imprez dla dzieci, jest też współorganizatorem sierpniowego wyścigu kolarskiego jest organizatorem mistrzostw Rudy Śląskiej w kolarstwie górskim oraz sylwestrowych zawodów w kolarstwie górskim.

Dużą wagę działacze oddziału przykładają do poznawania historii regionu i tradycji naszych przodków.

W październiku  1990 roku odbyła się inauguracja cyklicznej imprezy „Śląskie Spacery”, a w  1996 roku zatwierdzony został Regulamin zdobywania regionalnej odznaki   „Turysta Rudy Śląskiej”.

Mimo iż Oddział miejski PTTK powstał w 1963 roku pierwsze koła powstały przed rokiem 1963. Najstarsze koło przy hucie „Pokój” powstało w 1954 roku.  

Dwa koła PTTK działają przy kopalniach: koło PTTK kop. Pokój i koło PTTK przy kopalni Halemba - Wirek .Koła te oprócz tradycyjnej działalności takiej jak rajdy, wycieczki, biwaki proponują również inne formy działalności w postaci kuligów, wieczorków i potańcówek.

Kolejne dwa koła są kołami terenowymi i tak koło PTTK Wawel skupia dawnych pracowników nieistniejącej już kopalni Wawel, a  miejskie koło PTTK Jutrzenka zrzesza mieszkańców naszego miasta proponując swoim członkom udział w wielu atrakcyjnych imprezach.

Nasi członkowie brali udział w wielu wyprawach alpejskich zdobywając najwyższe szczyty Pirenejów, Alp, Kaukazu i Afryki dokonując również zimowych wejść na najwyższe szczyty Tatr. Wielu z nas uczestniczyło w wędrówkach po górach całej Europy.

Oddział Miejski PTTK posiada lokal w Rudzie Śl. 1 przy ulicy Janasa 21 w którym odbywają się zebrania Zarządu, działa klub turysty i odbywają się spotkania komisji tematycznych.